Co nowego?

9 kwietnia 2025 roku minęło dziesięć lat od śmierci pana Franciszka Szydlaka – osoby, która przez niemal całe swoje życie była związana z Zamkiem Dunajec w Niedzicy.

Pan Franciszek Szydlak urodził się 17 sierpnia 1925 roku w Niedzicy. Jego rodzina od pokoleń pracowała w majątku ostatnich właścicieli zamku – rodziny Salamonów. Już jako 14-letni chłopiec, zaczął swoją przygodę z tym miejscem, podając piłki na korcie tenisowym gościom Salamonów. Od wtedy zamek stał się dla niego drugim domem. Po II wojnie światowej zamek przeszedł pod opiekę Stowarzyszenia Historyków Sztuki, a Pan Franciszek pełnił funkcję dozorcy. Z chwilą otwarcia muzeum w zamku został pierwszym przewodnikiem, który oprowadzał turystów po tym historycznym obiekcie. Umiejętność łączenia literackiego języka z gwarą, a także opowieści pełne humoru i śpiewu, sprawiły, że jego gawędy na długo zapadły w pamięć zwiedzających. Pan Franciszek był świadkiem wielu ważnych wydarzeń związanych z zamkiem, w tym wydobycia inkaskiego pisma węzełkowego – kipu – spod progu bramy zamku średniego w 1946 roku. Warto także wspomnieć, że zagrał epizodyczną rolę w filmie „Zemsta” z 1957 roku. Według dziennikarza pana Aleksandra Rowińskiego, pan Franciszek przez lata swojej pracy oprowadził po zamku około 6 milionów Polaków. Za swoje zasługi na rzecz kultury, historii i opieki nad zabytkami był wielokrotnie odznaczany. W 1990 roku otrzymał medal dla Króla Przewodników, a w 2005 roku Stowarzyszenie Historyków Sztuki uhonorowało go Medalem Merentibus za szczególne zasługi. Wśród innych wyróżnień znalazły się Srebrny Krzyż Zasługi RP, odznaka Zasłużonego Działacza Kultury oraz Złota Odznaka za Opiekę nad Zabytkami.

Pan Franciszek Szydlak zmarł 9 kwietnia 2015 roku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w historii Zamku Dunajec w Niedzicy. W 2016 roku, w hołdzie jego pamięci, Stowarzyszenie Historyków Sztuki ufundowało tablicę pamiątkową „Franciszek Szydlak. Znany zamkowy przewodnik – gawędziarz”, która została wmurowana na krużganku zamkowym.

W dziesiątą rocznicę śmierci Pana Franciszka, warto przypomnieć o nim, jego barwnych historiach i opowieściach, które na zawsze wpisały się w historię tego miejsca. Jego osoba pozostanie w pamięci tych, którzy mieli okazję poznać go osobiście.

Muzeum – Zespół Zamkowy w Niedzicy

Artykuł przygotowany do czasopisma "Na Spiszu"